Khi Út dậy, bước ra sau nhà thì đã thấy má và chế Hai đi chợ về, đang chuẩn bị nấu nướng. Vừa thấy bóng Út, chế Hai đã lên tiếng: “Phải nhắc tiền nhắc bạc thì hay quá. Mới tính vô kêu “cô nương” thức dậy lặt năn tiếp nè. Bữa nay, chắc má hết tiền nên cho cả nhà mình ăn độn rau”. Út đưa mắt nhìn mấy bó năn bộp, chưa động tay vào mà đã thấy… ngán. Nó càu nhàu: “Sao má không mua cái gì ăn cho nó gọn gọn. Mấy cái thứ này, làm lâu mà ăn có được bao nhiêu đâu, ngon lành gì…”. Má cười khi “bị” cô con gái rượu cằn nhằn: “Chế Hai mầy nhớ ngen, Út nó chê ăn năn không ngon đó, chút thấy nó ăn, nhớ gạt đũa”. Nhưng thật vậy, không chỉ Út mà chế Hai cũng thấy ngán khi phải lột vỏ từng cọng năn chỉ to bằng đầu đũa để lấy phần nõn nhẹ bỗng như xốp bên trong. Trong lúc hai chị em ngồi lột năn thì má lui cui ở trong bếp để luộc tôm, thịt và pha nước mắm. Thịt heo ba chỉ luộc chín thái mỏng. Tôm luộc chín, vớt ra ngâm nước đá một lúc cho giòn rồi lột vỏ. Đậu phộng rang vàng, giã hơi dập. Rau thơm, lá quế rửa sạch rồi xắt nhuyễn. Mấy bó năn cỡ bằng… cái thúng vậy mà khi tách bỏ lớp vỏ nâu phèn bên ngoài, lặt lấy phần non ăn được thì chỉ còn không đến 1/3. Sau khi rửa sạch để ráo nước, cho năn vào một cái thau cùng với tôm, thịt, rau thơm, lá quế rồi rưới nước mắm đã pha vào (gồm tỏi băm, ớt, nước mắm, đường, chanh), sau đó trộn đều để một lúc cho thấm. Vừa làm, má vừa dạy chế Hai: Nếu không trộn chung với nước mắm pha sẵn thì trộn năn với giấm đường, khi nào ăn chấm kèm với nước mắm chua cũng ngon. Rồi má kể cho hai chị em nghe những ngày ở cùng bà ngoại, hầu như đến mùa mưa là ngày nào má cũng được ăn năn, hết năn xào tép thì đến dưa năn ăn với cá rô kho tộ, hoặc năn sống chấm mắm kho, gỏi năn thịt gà xé phay… Và cả những lần moi củ năn đến ê cả đầu ngón tay. Ra chợ sống đã mấy chục năm, nhưng má vẫn không sao quên được vị rau năn ngọt thanh, hậu hơi ngai ngái mùi phèn mặn, cũng như phảng phất đôi chút mùi khói đốt đồng… Trong bữa cơm hôm ấy, món ăn dân dã, quê mùa ngày nào của má (giờ đã được “nâng cấp”) - với Út, còn ngon hơn ở nhà hàng gấp nhiều lần. Nhâm nhi từng cọng gỏi năn, Út như cảm nhận được hương vị ngọt lành từ đồng quê yêu dấu. Nhỏ quay sang “giả lả” với má: “Con chỉ hơi lười chút xíu thôi, chứ đâu có tội tình gì mà bắt con ăn… năn hối lỗi”. Theo N.BBáo Bạc Liêu
