Chuột rút gây... đại nạn? Chuột rút (hay còn gọi là vọp bẻ) là một cảm giác gây đau nhói do co rút cơ một cách đột ngột, liên tục ngoài ý muốn của con người. Chuột rút có thể xảy ra bất cứ lúc nào và bất cứ loại cơ nào của cơ thể. Chuột rút nói chung không ảnh hưởng gì nhiều đến sức khỏe nhưng một số trường hợp thì rất nguy hiểm như đang bơi lội, leo núi, lái xe... Ai dễ bị chuột rút? Chuột rút là hiện tượng khá thường gặp và thường xuất hiện nhất là ở các chi dưới. Khi bị chuột rút thường gây đau đớn, thậm chí rất đau, co quắp các ngón tay, ngón chân (nếu xảy ra ở các cơ bàn tay, ngón tay hoặc ở bắp chân, bàn chân). Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên chuột rút làm ảnh hưởng đến hiện tượng thiếu ôxy cung cấp cho cơ và rối loạn một số chất điện giải quan trọng như thiếu canxi hoặc kali máu. Đây là bệnh có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, với bất kỳ ai và đặc biệt ở phụ nữ có thai. Giải phẫu cơ bị chuột rút. Ngoài ra, người ta còn thấy chuột rút xảy ra ở những người mắc bệnh đái tháo đường, bệnh tuyến giáp trạng, rối loạn chuyển hóa, rối loạn thần kinh thực vật (hay ra mồ hôi và ra liên tục cả ban ngày lẫn ban đêm). Chuột rút cũng có thể xảy ra ở những người bệnh đang dùng một số thuốc như albuterol, niacin, thuốc lợi tiểu hoặc một số thuốc điều trị của bệnh nhân tâm thần... Chuột rút có thể gây tử vong cho một số trường hợp Chuột rút sẽ rất nguy hiểm, có thể gây tử vong đối với một số trường hợp như vận động viên bơi lội, vận động viên leo núi, lái xe đường trường, thợ lặn hoặc phi công lái máy bay do không thể xử trí được. Chuột rút thường xảy ra ở các cơ bắp lớn, đặc biệt là các cơ bắp chân, cơ đùi, cơ bàn tay, bàn chân, cơ bụng do vận động quá mạnh, quá lâu hoặc vận động khi thời tiết quá nóng, quá lạnh. Chuột rút cũng hay xảy ra ban đêm do ban ngày đứng hoặc ngồi quá lâu nhất là đứng lâu trên một mặt phẳng cứng làm cho cơ bắp không hoạt động, cứng nhắc hoặc xảy ra ở người có dị dạng bàn chân. Chuột rút có thể xảy ra do thiếu lượng nước cần thiết hoặc thiếu lượng vi chất cần thiết cho cơ thể như canxi, magiê, kali, natri clorua... do ra nhiều mồ hôi hoặc trong trường hợp bị nôn nhiều. Một số phụ nữ trong thời kỳ hành kinh bị đau bụng cũng là một dạng chuột rút tại vùng bụng gây nên hiện tượng đau lan tỏa vùng thắt lưng và đùi. Chuột rút do hoạt động thái quá của hệ thần kinh cơ bắp. Phòng chuột rút như thế nào? Để tránh chuột rút, nên tập thể dục đều đặn, thường xuyên để làm lưu thông khí huyết. Nên vận động các cơ bắp thật nhẹ nhàng. Mỗi ngày nên tập vận động như đi bộ, tập xoa bóp cơ bắp, co duỗi và xoay cổ tay, cổ chân vài ba lần. Nếu có điều kiện nên tập các bài tập về kéo căng cơ chân, tay nhất là các vận động viên. Những người phải ngồi lâu để làm việc thì nên giữa giờ làm việc (sau vài giờ làm việc) nên đứng dậy, đi lại, vận động nhẹ khoảng từ 5 - 10 phút (ví dụ lên xuống cầu thang bằng hình thức đi bộ). Không nên tắm khi nước lạnh quá, nhất là tắm ở biển, bể bơi nước lạnh. Khi làm việc nặng, ra mồ hôi nhiều cần được bổ sung thêm nước có pha muối ăn (tốt nhất là bổ sung nước muối sinh lý). Cần uống đủ lượng nước trong một ngày/đêm (khoảng trên 1,5lít). Nên ăn nhiều rau trong các bữa ăn chính, sau mỗi bữa ăn nên bổ sung thêm các loại quả như chuối, cam, đu đủ, xoài, sầu riêng, lựu, lê... nếu có điều kiện thì nên xay hoặc ép các loại quả để lấy nước uống dần trong ngày. Đối với phụ nữ mang thai có thể đi bộ hàng ngày, mỗi ngày chỉ cần đi bộ từ 15 - 20 phút (trừ những trường hợp thầy thuốc sản khoa khuyên không được đi bộ). Phụ nữ mang thai cần bổ sung các loại canxi, axít folic, magiê, sắt. Với bất kỳ ai, nếu chuột rút xảy ra nhiều lần cần đến cơ sở y tế khám để được tư vấn và trong trường hợp cần thiết sẽ được chỉ định dùng thuốc. Cách xử trí khi bị chuột rút Mỗi khi bị chuột rút, nên tìm mọi cách làm cho hiện tượng chuột rút giảm đi hoặc mất đi nếu không sẽ rất đau, rất khó chịu, thậm chí rất nguy hiểm. Ví dụ, chuột rút ở cơ bắp chân thì cần duỗi thẳng chân ra và nhẹ nhàng uốn cong các ngón chân ra phía sau, ép mạnh một tay vào gót chân. Lúc mới áp dụng có vẻ thấy đau tăng lên nhưng ngay sau đó cơn đau sẽ giảm xuống do các cơ hết co thắt, máu lại được lưu thông trở lại. Khi đã hết hiện tượng chuột rút nên xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bắp vừa bị co cứng để cho máu hoạt động lưu thông trở lại tránh xảy ra chuột rút tái diễn.
