Cuối tuần qua, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh lần thứ hai tham gia Chương trình Dân hỏi Bộ trưởng Trả lời cùng về vấn đề quản lý vốn tại các tập đoàn nhà nước. Ảnh: Anh Quân - Thưa Bộ trưởng, nói đến hiệu quả đồng vốn Nhà nước tại các tập đoàn, tổng công ty, ông nghĩ đến từ nào sau đây: cao, trung bình, rất thấp, không hiệu quả? - Nói một câu thì không hết ý nhưng nếu phải chọn trong 4 từ, tôi chọn từ cuối nhưng sửa thành "chưa hiệu quả". - Xin cho biết lý do ông chọn từ "chưa hiệu quả"? - Báo cáo gần nhất Chính phủ gửi đại biểu Quốc hội đã thống kê rất nhiều tập đoàn, tổng công ty có số nợ trên vốn chủ sở hữu rất lớn, và kinh doanh không hiệu quả. Nhưng bên cạnh đó có những đơn vị hoạt động rất hiệu quả như Viettel và một số công ty khác. Vậy nếu đánh đồng tất cả thì sẽ oan cho họ nên tôi nói là chưa hiệu quả. - Sau một loạt sai phạm tại các tập đoàn, tổng công ty như Vinashin, Vinalines,...các bộ ngành đã tiến hành kiểm điểm nhưng chưa rõ nguyên nhân do chưa có phân định rõ về trách nhiệm từng bộ. Thời gian tới những hạn chế này được khắc phục như thế nào? - Từ năm 2005, chúng ta quá nhấn mạnh đến quyền tự chủ của doanh nghiệp trong khi chưa có đủ luật, quy định, chế tài cần thiết để quản lý trong điều kiện mới như vậy. Nên việc phân công trách nhiệm của các bộ ngành đối với hoạt động của doanh nghiệp chưa chặt chẽ, thậm chí không rõ ràng. Vừa qua, sau nhiều lần soạn thảo và xin ý kiến, Nghị định 99 ban hành ngày 15/11/2012 về phân công phân cấp, thực hiện, quyền và trách nhiệm, nghĩa vụ của chủ sở hữu doanh nghiệp Nhà nước và phần vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp đã ra đời. Nghị định mới có những bổ sung, sửa đổi và thay thế so với Nghị định 132 cũ, phân định rõ Bộ quản lý ngành sẽ là cấp trên trực tiếp của hội đồng thành viên doanh nghiệp và là người chịu trách nhiệm cao nhất về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn và việc chấp hành pháp luật tại doanh nghiệp. Vì vậy, họ có rất nhiều trách nhiệm, quyền hạn trong việc đề xuất Chính phủ, và tự mình quyết định vấn đề như bổ nhiệm thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, duyệt kế hoạch hàng năm... - Cố ý làm trái là hành vi khá phổ biến trong những vụ sai phạm vừa qua, Nghị định 99 có rào cản nào để hạn chế hành vi này? - Rút kinh nghiệm của những bài học trước, trong Nghị định 99 đã đưa ra nhiều giải pháp có tính ngăn chặn. Ví dụ, quy trình xem xét, thẩm định, bổ nhiệm cán bộ hợp lý hơn. Trong các vấn đề quản lý vốn, ngoài bộ đc giao quản lý theo dõi từng dự án đầu tư, còn có các bộ quản lý tổng hợp, xem xét các tiêu chí và cách thức sử dụng đồng vốn trong doanh nghiệp, hàng năm phải có kiểm toán, đánh giá. - Bộ Kế hoạch & Đầu tư là cơ quan chủ trì soạn thảo Nghị định 99. Bộ trưởng đã cảm thấy thực sự hài lòng và tự tin với công cụ pháp lý mới này hay chưa? - Phải nói rằng lựa chọn phương án nào để thực hiện quyền đại diện của chủ sở hữu doanh nghiệp Nhà nước là không đơn giản. Chính vì thế nó là nghị định được trăn trở nhiều nhất mà tôi biết. Suốt từ 2010 đến nay đã có 8 lần trình lên Chính phủ, 3 lần sang Bộ Tư pháp để phê duyệt rồi quay lại, làm lại để nghiên cứu vì có nhiều ý kiến khác nhau. Vừa rồi Chính phủ phải trình ra trước Ban chấp hành Trung ương Đảng để tham khảo ý kiến trước khi quyết định. Nhưng khi đưa ra vẫn còn 2 luồng ý kiến khác nhau nên tôi vẫn thấy việc này chưa hoàn tất. Trước mắt để kịp thời chấn chỉnh và quản lý tốt hơn, ngăn chặn những sai phạm ở các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước thì Nghị định 99 được ra đời để tăng cường quản lý trước mắt. Song song với đó, chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu mô hình mới. Hiện chúng tôi đã dự thảo, nghiên cứu việc thành lập ủy ban cấp Nhà nước hoặc Bộ chuyên ngành. Kỳ DuyênNguồn: VNExpress
