Bạn thuộc trường phái đầu tư nào? Đã bao giờ bạn tự hỏi, mình thuộc trường phái đầu tư nào chưa? Và trường phái mình đang ứng dụng có đem lại hiệu quả không? MMS thực hiện bài viết này với mục đích chia sẻ các khía cạnh lợi hại của mỗi trường phái để mỗi tổ chức/cá nhân chúng ta cùng trau dồi them kiến thức, kỹ năng đầu tư an toàn – hiệu quả. Số ít trong số chúng ta xuất phát từ quá trình học tập, nghiên cứu chuyên ngành, bởi TTCK Việt Nam mới thành lập được 12 năm nhưng thời gian bùng nổ và sôi động và trở thành kênh đầu tư đại chúng cũng thực sự từ năm 2006 (Việt Nam gia nhập WTO, dòng vốn ngoại mạnh mẽ bao phủ thị trường mà các nhà đầu tư kỳ cựu gọi là “làn sóng đầu tư thứ nhất”). Số sinh viên, nghiên cứu sinh chuyên ngành chứng khoán mới ở những “lứa” mới ra trường được 1-2 năm trở lại đây. Số các lãnh đạo các Công ty QLQ, Quỹ Đầu tư, CTCK… đa phần từ hệ thống Ngân hàng chuyển ngang hoặc nhanh chóng tiếp xúc và trang bị vốn kiến thức tài chính dịch chuyển ồ ạt trong giai đoạn 2006-2008. Số còn lại, nhưng lại là số lớn nhất, chính là cộng đồng các NĐT tự do, đến với chứng khoán như một sự tình cờ, tiếp xúc bạn bè “rủ rê”, báo chí truyền thông và khi đã bước chân vào nghiệp đầu tư là “ăn chứng khoán, ngủ chứng khoán, lúc nào cũng chứng khoán”! Nói về các thành phần tham gia thị trường, cũng không có giới hạn nào về tuổi tác, nhiều bạn trẻ còn đang là ngồi trên ghế nhà trường, có số vốn bố mẹ cho “tập tành” một vài chục triệu đồng, cho tới những bạn tích luỹ được vốn liếng sau quá trình ra trường làm việc… cho tới các doanh nhân, đại gia thành đạt có nhiều tài sản… cho tới các bác tóc đã bạc trắng, ở tuổi nghỉ hưu nhưng coi việc đầu tư là một niềm vui và rèn luyện trí óc, cập nhật với những vận động mới của nền kinh tế hiện đại. Chính sự đa dạng này, cũng là lý do thị trường đang được định hình thành các nhóm trường phái khác nhau do cách tiếp cận, kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm của từng cá nhân. Ở bài viết này, MMS cũng muốn bạn đọc cùng có góc nhìn thật khách quan và thoáng đạt, tránh áp đặt những nhận xét cá nhân đối với từng trường phái, tránh liếc mắt, nguýt lên rằng phương pháp của mình mới là “thượng thừa”, bạn chỉ cần biết rằng, phương pháp nào không quan trọng, mấu chốt là chúng ta sử dụng công cụ nào để “make money” lần này và nhiều lần sau nữa. Trường phái chủ động Đây là nhóm các nhà đầu tư đầu tư thực hiện được một số hoặc tất cả các công cụ hỗ trợ đầu tư căn bản. FA: Là cách tiếp cận theo phân tích cơ bản, xác định giá trị doanh nghiệp trên nền tảng yếu tố các chỉ số, kỳ vọng vĩ mô và quyết định đầu tư cuối cùng chính là mức GIÁ kỳ vọng để mua hay bán…tất nhiên việc mua hay bán còn phụ thuộc các yếu tố khác, nhưng đó là chúng ta xét trên giả định mọi yếu tố thị trường đang vận hành hoàn hảo. Đây là cách đầu tư chủ đạo của các Quỹ Đầu tư, đặc biệt là vốn nước ngoài, mục tiêu là đầu tư dài hạn. Không may, từ khi giới đầu tư trong nước tiếp cận các kiến thức này tới nay, những cốt lõi của FA đang bị tác động sâu sắc bởi các biến động của khủng hoảng kinh tế 2007 – nay, nên bị số đông chúng ta cũng “tạm quên” và chỉ chú trọng vào các biến động ngắn hạn kiếm chênh lệch. Tuy nhiên về lâu dài, FA và News vẫn là nền tảng quan trọng của một thị trường phát triển (TTCK châu Âu, Mỹ). Giả định FA thực sự khách quan, thì Ưu điểm của FA là cho NĐT một hệ quy chiếu tĩnh về giá đối với cổ phiếu khiến việc quyết định mua, bán sẽ đảm bảo không quá rủi ro, nhưng Nhược điểm lớn nhất là giá trị thực và thị giá luôn có khoáng cách bởi những biến động của thị trường. TA: Là một cách tiếp cận phân tích kỹ thuật. Nếu hỏi những bạn đang sử dụng các công cụ này, có thể 90% sẽ quên mất TA là gì và nền tảng của TA là gì? Có thể các bạn chỉ quen bật chiếc máy tính lên, khởi động MetaStock, AmiBrocker hay một vài phần mềm tương tự, và rồi thoả thích ngắm nghía, tư duy vẽ vời các hình hoạ, chart của cổ phiếu với một tổ hợp các đường phân tích chằng chịt. Ảnh này đã bị thay đổi kích thước. Ấn vào đây để xem bản đầy đủ. Kích thước gốc là 900x418. Câu trả lời đơn giản nhất, TA là một công cụ thống kê toán học, biểu diễn các quan hệ lượng giá, thời gian… Và nếu các bạn hiểu được sâu ý nghĩa, cách vận dụng thì tính chính xác, chủ động trong việc hoạch định chiến lược đầu tư sẽ đạt xác suất cao hơn. Ngược lại, các “TAer” nửa mùa với các chart đồ họa chỉ có trong tưởng tượng thì cũng như những hoạ sỹ “đường phố” mà thôi. Cốt lõi của TA là mọi yếu tố đã được phản ánh vào giá và các yếu tố FA sẽ là phụ trợ, TA đem đến góc nhìn diễn biến, xu thế thị trường và ý nghĩa chính hỗ trợ quyết định đầu tư cũng là GIÁ, có thêm chăng thời điểm Mua hay Bán. Ưu điểm của TA là đưa tới khung quyết định có chuẩn mực tương đối về giá, thời điểm. Nhược điểm là góc quan sát hoặc tâm lý áp đặt khiến các công cụ phân tích không phải là công cụ hỗ trợ mà chính trở thành công cụ chứng minh cho quan điểm mang tính cá nhân. TA là công cụ dành cho mọi nhà đầu tư, chỉ cần trang bị sơ lược kiến thức căn bản về chứng khoán cũng như kỹ năng tin học là có thể tự đánh giá phân tích và mặc sức tư duy dự báo về thị trường, cơ hội đầu tư. Với những NĐT ham học hỏi, hoặc muốn sử dụng các công cụ đạt độ chính xác hơn, sẽ sử dụng một số sản phẩm phân tích chuyên sâu hoặc các công cụ chiến lược, tín hiệu giao dịch. Trường phái bị động Trường phái này có lẽ đang chiếm thị phần chủ đạo, bởi trong số 1.2 triệu Tài khoản giao dịch chứng khoán, loại trừ những tài khoản thực chất của 1 người, những tài khoản không active, số lượng NĐT thực sự cũng không hề nhỏ. Nhưng rõ ràng không phải ai trong số đó cũng đang làm việc tại các tổ chức tài chính, các nhà đầu tư có kinh nghiệm từng trải trên thị trường. Số đông là những cán bộ đang làm công ăn lương tại các doanh nghiệp, cũng vì sức hấp dẫn của kênh đầu tư đã từng một thời dậy sóng, và năm nào cũng có 1-2 con sóng khá lớn, 5, 7% /ngày thì không biết “chứng khoán là nghề tay trái hay tay phải”, chỉ các bạn mới biết. Rồi cũng phải kể tới các cô bác có tuổi, hưu trí cũng một thời rôm rả tràn ngập các sàn giao dịch, những tiếng vỗ tay khi thị trường đảo chiều xanh bát ngát, mới thấy tình yêu chứng khoán là không có giới hạn. Nhà đầu tư bị động là ai? Là những NĐT làm bạn với bảng giá và nghe ngóng phân tích tin tức trên những trang báo (báo mạng, hay một thời là tạp chí, bản tin chứng khoán…). Bị động đây được hiểu theo các giao dịch, thông tin NĐT đón nhận đều là các tín hiệu được cung cấp ra từ thị trường và việc xử lý các thông tin, tín hiệu này là ở trạng thái tiếp nhận. Còn kỹ năng xử lý và sự am hiểu, dự báo của nhiều NĐT cũng cho thấy không chắc những người sử dụng công cụ TA, FA hay thông tin nội bộ thậm chí còn bị bắt bài và được chính NĐT vân dụng để có lợi cho hoạt động đầu tư của mình. Chúng tôi không nói trường phái bị động là hiệu quả thấp, nhưng thực sự là trường phái dễ bị tổn thương. Nhiều NĐT có lẽ chỉ biết nhìn bảng giá, đọc thông tin trên các trang mạng, diễn đàn, tự theo cảm nhận tốt xấu mà có những đánh giá về thị trường. Không may, thị trường ngày càng phát triển, xuất hiện các “đội lái” là những nhóm NĐT lớn có tiềm lực về tiền và quản lý lượng lớn cổ phiếu của tổ chức phát hành, thậm chí có thể có quan hệ nội bộ… sau thời gian tạo dựng hình ảnh cổ phiếu bằng thông tin, giao dịch, đánh vào tâm lý NĐT với việc tăng giá lớn, nhanh chóng, thậm chí thanh khoản “mĩ mãn” dồi dào, thông tin về doanh nghiệp cũng được thêu dệt, đánh bóng… NĐT khi quan sát học đọc các thông tin quảng cáo, bạn bè, môi giới truyền miệng nhau, thậm chí chỉ nghe 1 thành viên trên 1 diễn đàn đại chúng nào đó úp mở thông tin “đánh lên”, “lợi nhuận khủng”… và bảng giá thuyết phục bởi các giao dịch hấp dẫn, chắc chắn sẽ không ngại ngần “xuống tiền” ít nhiều. Ưu điểm của trường phái này là nhanh chóng đi tới quyết định dựa trên nghe ngóng và quan sát, nếu may mắn tính toán hợp lý thì lợi nhuận cũng tới rất nhanh. Nhược điểm lớn nhất là các thông tin thường là sai lệch hoặc bị tô son, diễn biến giao dịch cùng lòng tham khiến việc quyết định vội vã, thiếu căn cứ và hậu quả là thua lỗ mà không đổ lỗi được cho ai. Ảnh này đã bị thay đổi kích thước. Ấn vào đây để xem bản đầy đủ. Kích thước gốc là 1000x923. Thắng lợi cũng nhiều, thất bại cũng nặng nề, nhưng đã bước chân vào đầu tư chứng khoán, khó mà bỏ qua được sự hấp dẫn, sự lan toả thông tin nóng bỏng của các con sóng hoặc các cơ hội vài chục đến hàng tram % lợi nhuận một số cổ phiếu nào đó. Điều chúng tôi muốn nói ở đây đó là các NĐT theo trường phái bị động hiện tại chiếm số đông nhất trong thành phần tham gia đầu tư trên TTCK. Đó là những NĐT ít được trang bị các kiến thức, công cụ phân tích chính thống. Quyết định đầu tư chủ yếu dựa vào kinh nghiệm đúc rút từ các “trận đấu” trên thị trường. Nguồn đi tới quyết định chủ yếu là các thông tin quảng cáo, tin truyền miệng và dõi theo bảng giá. Tất nhiên, nhiều NĐT sau một quá trình tìm hiểu thị trường, cũng tìm cho mình thêm một công cụ hỗ trợ, như đi học các lớp phân tích, sử dụng các phần mềm, hoặc trả tiền cho tư vấn để được quản lý danh mục… Lời kết Mục tiêu của bài viết không phải để đánh giá trường phái nào là thời thượng hơn, hiệu quả hơn hay.. Bởi mỗi tổ chức, cá nhân, NĐT cũng đều luôn vận dụng một cách tổng hợp các công cụ, vì vậy thị trường mới có tính đa dạng người mua người bán. Tuy nhiên, việc nhìn nhận một cách chính xác bản thân đang vận dụng trường phái nào như trên hoạch định cho mình một hướng đi mới, rõ ràng, hiệu quả hơn. MMS kính chúc các NĐT luôn sáng suốt trong mọi quyết định đầu tư của mình, đầu tư may mắn, thành công. Luôn nhớ một quy tắc của nhà đầu tư lỗi lạc Warren Buffett Quy tắc số 1 “Không bao giờ được mất tiền” và Quy tắc số 2 “Không bao giờ quên quy tắc số 1”. MMS http://mms.com.vn/chi-tiet-tin/ban-t...-nao-1125.aspx
