Trái cacao đực sẽ có dáng dài, vỏ mỏng mà đặc ruột, rất ngọt. Còn trái cacao cái lại hơi tròn, vỏ dày, ruột bọng, thịt không ngọt bằng trái đực. Từ thành phố Hồ Chí Minh xuôi về miền Tây, gần đến ngã ba Trung Lương, bạn sẽ thấy liên tiếp nhiều quán bán đặc sản miền Tây. Dưới những chùm nem xanh màu lá chuối là những thúng trái cây vàng vàng, đo đỏ. Đó chính là trái cacao tươi. Cacao được trồng tại miền Tây Nam Bộ từ cuối thế kỷ 19, nhưng chỉ đến 7-8 năm trở lại đây, trồng cacao dưới vườn dừa, vườn cây ăn trái mới trở thành phong trào mạnh ở Bến Tre, Tiền Giang, Long An, Cần Thơ, Vĩnh Long... Từ hơn 1.000 năm nay, thế giới đã dùng hạt cacao để lên men thành bột cacao, thành bột sô-cô-la. Còn tại Tiền Giang, Bến Tre,… người ta trồng cacao để xuất khẩu đi nước ngoài, rồi chế ra món hột cacao tươi dầm đá luôn. Có lẽ công thức chế món này hiện là “độc nhất vô nhị”, chỉ có ở miệt vườn Nam Bộ mà thôi. Mách nhỏ với những ai muốn ăn thử món này, tốt nhất là đến cổng chào thành phố Mỹ Tho rồi đi thẳng tới đường Ấp Bắc, hỏi chị Nga bán cacao là hầu như ai cũng biết. Chị bán cacao tươi đã bốn năm nay, chỉ khi nào “con bịnh, con đau” thì mới nghỉ. Không chỉ bán, chị còn thiệt tình hướng dẫn cách chọn cacao ngon. Cacao được chia làm 3 loại giá: 25.000đ, 20.000đ và 15.000đ một ký. Loại mắc nhất là trái lớn, nhiều hột, cơm dày, trung bình một ký khoảng 2-3 trái. Cacao có quanh năm, mùa rộ vào khoảng tháng 1-2 và nên lựa trái đực. Cacao đực có dáng hơi dài, đầu nhọn, cầm lên thấy nặng tay, cơm quanh dày, ăn rất ngọt. Còn cacao cái thì tròn, vỏ dày, nhưng cầm lên lắc thấy bọng, không ngọt bằng trái đực. Tuỳ theo khẩu vị mà chọn theo màu sắc. Ai ưa ngọt thì lựa trái vỏ vàng, ai ưa ngọt vừa thì lựa trái vỏ đỏ. Còn ai chuộng vị chua chua ngọt ngọt thì cứ trái vỏ xanh mà mua. Để ăn thì cực kỳ đơn giản: trái cacao cắt ngang, móc hết hột, lấy luôn lớp thịt (kế lớp vỏ) rồi trộn với đường, đá nhuyễn. Nếu thích ngọt và béo hơn, cho thêm miếng sữa đặc có đường. Khi trộn đều lên, bạn sẽ ngửi thấy một mùi rất thơm, thoảng chút nồng của nhựa tươi. Phần cơm ngoài của hột ăn ngọt, dai dai, hơi dính răng. Bạn phải vừa ăn vừa nhả hột, tương tự như ăn bình bát vậy. Hột sau đó đem phơi khô, rang lên rồi xay mịn là bạn có luôn bột cacao nguyên chất. Món cacao dầm đá này thường được chị em yêu thích, nhất là khi ngồi đọc báo, xem tivi vừa nhấm nháp vị ngọt và mát của ly cacao. Theo Bếp gia đình
